Onderzoek heeft aangetoond dat frequente blootstelling aan de zon het risico op huidkanker en cataract verhoogt.
Wist je dat de zon zowel een vriend als een vijand is ?
Een vriend omdat ultraviolette stralen (UV) zorgen voor de aanmaak van vitamine D.
Een vijand omdat een overdreven blootstelling aan UV stralen een negatieve invloed op onze gezondheid hebben: brandwonden, zonneslag, rimpels, huidvlekken, huidkanker… De zon is ook schadelijk voor de ogen en kan schade berokkenen aan het immuunsysteem.
Wie buiten aan sport doet of deelneemt aan evenementen in open lucht, zal uiteraard makkelijker huidbeschadiging oplopen dan iemand die steeds binnen zit.
Niet iedereen loopt een even groot risico op huidkanker of een melanoom. Deze aandoening komt vooral voor bij mensen die vaak blootgesteld werden aan de zon zoals outdoor sporters. Anderzijds reageren niet alle huidtypes op dezelfde manier op een intense blootstelling aan UV stralen. Zo lopen mensen met een bleke huid, rood haar, etc meer risico om een kanker te ontwikkelen. Zelfs zonder verhoogd risico kan men huidkanker krijgen. Vergeet dus niet om je te beschermen.
Om zonder gevaar van de mooie dagen te genieten en langer een mooie, jonge huid te behouden, is bescherming noodzakelijk. Blootstaan aan de zon kan soms echt gevaarlijk zijn. In volgende omstandigheden moet je extra uitkijken.
- Bij de eerste zonnestralen van het seizoen of bij verplaatsingen naar warmere oorden heeft je huid nog niet de kans gehad om te wennen aan de zon. Ga je niet direct uren aan de zon blootstellen, maar bouw langzaam op met de nodige bescherming.
- Op plaatsen waar de zon weerspiegeld wordt, gebruik je beter extra bescherming want je verbrandt er supersnel.
- In de tropen is de zon super krachtig, ook als er bewolking is. Extra bescherming is een must.
- Over de middag is de UV straling het hevigst.
- Mensen met huidtype 1 en 2 dienen extra voorzichtig te zijn.
Risicofactoren voor huidkanker
Het risico op huidkanker is afhankelijk van een aantal factoren:
- familiegeschiedenis: Zijn er familieleden die huidkanker kregen ?
- huidtype: Hoe snel verbrandt de huid wanneer ze onbeschermd wordt blootgesteld aan de zon ? Hoe snel word je bruin? En wat is je huidskleur ?
- gedrag: Hoeveel tijd breng je onbeschermd door in de zon ?
Hoewel huidkanker doorgaans voorkomt bij volwassenen, hangt de ontwikkeling ervan af van ons gedrag als kind. Wie voor z’n 18de een zware zonnebrand oploopt, riskeert op latere leeftijd een melanoom te ontwikkelen. Een verbranding is namelijk een regelrechte aanslag op de huidcellen, en dit kan een blijvende beschadiging van de diepere huidlagen veroorzaken. Het is daarom van groot belang om de kinderen te leren hoe ze veilig in de zon kunnen spelen.
Risicoprofiel voor huidkanker
Deze categorieën lopen het meeste risico:
- mensen met een lichte huid of die snel verbranden,
- wie als kind ernstig of herhaaldelijk door de zon verbrand is geweest,
- wie veel tijd in de zon doorbrengt,
- wie meer dan vijftig moedervlekjes heeft,
- families waar huidkanker voorkomt,
- wie ouder is dan vijftig.
Tips ter bescherming
Door je gedrag aan te passen, kan je het risico op huidkanker in grote mate beperken.
Gelukkig kunnen enkele eenvoudige handelingen een belangrijk verschil maken.
- Ga de UV index na en pas desnoods je bescherming en trainingsschema aan.
- Vermijdt sporten in de middagzon. Stel je zo weinig mogelijk bloot aan de zon tussen 11 en 15 uur (zomeruur). Thuiskomen met zonnebrand of een zonneslag is iets wat je niet wil. Een rode huid is een teken dat je te lang onbeschermd in de zon hebt gelegen.
- Smeer je goed in en herhaal indien haalbaar om de 2 uur (en meteen na het zwemmen). Gebruik een beschermingsfactor van minstens 30 SPF. Wie met water in contact komt of sterk zweet gebruikt best een waterproof zonnecrème. Let extra op bij strand-, winter- en watersport want water en sneeuw reflecteren de UV stralen. In de bergen is de UV straling sterker. Zorg ervoor dat je altijd zonnecrème met een hoge beschermingsfactor bij je hebt, en best ook UV-werende lippenstift.
- Draag beschermende kleding. Draag een pet of hoedje, een zonnebril met UV-werende glazen en fijn geweven, losse kleding die de huid beschermt.
- Beperk de tijd die je buiten het sporten in de zon doorbrengt. Zoek liever de schaduw op.
- Zit je in een risicogroep of vertoont je huid abnormale veranderingen (verdachte grillige bruine vlekjes (die jeuken of gaan bloeden bij de minste aanraking), wondjes die niet genezen …)? Spreek er dan over met je arts.