Tag Archives: mondhygiëne

Topsporters hebben meer kans om te winnen als ze hun tanden verzorgen

Een enquête op de Olympische Spelen in Londen leerde dat 18 % van de atleten aangaf dat mondproblemen een negatieve invloed had op hun prestaties en 46,5 % was in het afgelopen jaar niet naar de tandarts geweest.

Regelmatig de tanden goed poetsen kan tandpijn en de bijbehorende slaap-, eet- en aandachtsproblemen die het cruciale verschil kunnen maken tussen goud en zilver helpen voorkomen. Een belangrijke wedstrijd verliezen omdat je met tandpijn zit, is best niet het hoogtepunt van een seizoen hard trainen.

Niet alleen een gebrekkige mondhygiëne maar ook veranderingen in het speeksel (dat een beschermend effect heeft tegen verval en erosie) tijdens een langdurige inspanning plus een voeding rijk aan koolhydraten (en suikers) en regelmatig zure sportdranken drinken met een droge mond kan leiden tot tandcariës, ontstekingen en tandvleesaandoeningen. Een ontsteking van het tandvlees kan invloed hebben op de rest van het lichaam en aanleiding geven tot blessures die blijven aanslepen en zelfs hartproblemen.

Ook eetstoornissen (waarbij men frequent braakt en er dus maagzuur in contact komt met de tanden) kunnen aanzienlijke schade aan de tanden veroorzaken.

Gaatjes
Op het tandoppervlak bevindt zich een filmpje waarin miljoenen micro-organismen zitten. Sommige van deze micro-organismen kunnen suikers omzetten in sterke zuren die het tandglazuur aanvreten zoals zout op een ijsblokje (demineralisatie).tandenborstel

Speeksel zorgt voor spoeling en bevat stoffen die ervoor kunnen zorgen dat er opnieuw mineralen worden ingebouwd in de aangetaste tandweefsels (remineralisatie). Wanneer de tanden te vaak een zuuraanval te verduren krijgen, kan het tandweefsel zich onvoldoende herstellen en zal het uiteindelijk zo broos worden dat er gaatjes (tandcariës) ontstaan.

Tanderosie
Tanderosie betekent dat het tandglazuur, opgelost door zuren, geheel verdwenen is.
Tandglazuurerosie is niet hetzelfde als tandcariës. Het is bekend dat de lage zuurtegraad (pH) van sportdranken (soms 1) – veroorzaakt door de toevoeging van voedingszuren als smaakversterker of om het verfrissend effect – het potentieel heeft om tanderosie te veroorzaken. Ook cola en citrusfruitsap zijn zeer zuur.
Sportdranken met veilige pH (= 7) of waar calciumcarbonaat werd aan toegevoegd hebben geen negatief impact op het tandglazuur.
Gezien de contacttijd ook een rol speelt is het naspoelen met water of het verhogen van de speekselproductie (met kauwgom waardoor tevens uitdroging wordt vermeden) aan te bevelen.

Trauma
Anderzijds maakt 14-57 % van de atleten in risicosporten melding van tandheelkundige schade veroorzaakt door trauma (af of niet met opzet toegebracht door medesporters of ongelukken). Het was geen verrassing te horen dat ongeveer tweederde van de mensen  die een tandtrauma opliepen spraken van veel onaangename bijwerkingen (fixaties, operaties, kauwproblemen, niet meer normaal kunnen eten, etc.), en ongeveer 40 % vond dat ze door hun tandproblemen minder levenskwaliteit hadden.glas water

Wat kan je er zelf aan doen ?

  • Een tandvriendelijke voeding is een evenwichtige en gevarieerde voeding.
  • Eet regelmatig harde voedingsmiddelen en neem voldoende maal-tijd. Geef om die reden ook de voorkeur aan volkoren producten. Kauwen stimuleert de vorming van speeksel (ook kauwgom). Speeksel bevordert de afvoer van bacteriën en voedselresten uit de mond, beschermt de tanden, neutraliseert deels de eventueel gevormde zuren en helpt de remineralisatie of het herstel van het tandweefsel.
  • Gun je tanden voldoende lange rustpauzes na een koolhydraathoudende maaltijd of gesuikerde drank zodat ze zich voldoende kunnen herstellen. Hou het bij 7 eetmomenten op een dag ; zo beperkt je de zuurstoten.
  • Kaas eten beschermt de tanden tegen cariës. Melk en kaas bevatten belangrijke hoeveelheden calcium en fosfor die helpen voorkomen dat het tandweefsel in oplossing gaat. Ook de eiwitten spelen een rol bij de remineralisatie. Een stukje kaas na de maaltijd is dus nog niet zo slecht bedacht. Kies voor magere en halfvette kazen om te vermijden dat je totale vetinname te hoog wordt en weet dat kaas eten het dagelijkse poetsen van de tanden zeker niet kan vervangen
  • Drink voldoende, liefst water.
  • Een recreatieve sporter die zorg wil dragen voor z’n tanden eet liever meer koolhydraten (brood, rijst, deegwaren of granen) voor een training en drinkt tijdens de inspanning (minder dan 1u30) water in plaats van sportdrank.
  • Het belangrijkste advies ter preventie van cariës blijft tenslotte: poets regelmatig en grondig je tanden met een fluoridehoudende (0,1-0,15 % fluoride) tandpasta. Zeker ’s morgens na het ontbijt en ’s avonds voor het slapengaan en ga 2 maal per jaar op controle bij de tandarts.